Cơ chế chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)

Hiệp định CPTPP được ký ngày 8/3/2018, tiếp nối nguyên vẹn các cam kết TPP về quy tắc xuất xứ. Quy định về cơ chế và thủ tục chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong CPTPP có rất nhiều điểm tiến bộ hơn so với các FTA mà Việt Nam đã ký kết trước đây. Đặc biệt là ở các nội dung dưới đây:

(i) Mẫu chứng nhận xuất xứ

Khác với một số FTA khác của Việt Nam, CPTPP không bắt buộc các chứng nhận xuất xứ phải theo một mẫu cố định nào.

Tuy nhiên, CPTPP yêu cầu nội dung của chứng nhận xuất xứ phải bao gồm các thông tin tối thiểu như quy định trong Phụ lục B, Chương 3 của Hiệp định, bao gồm:

• Chứng nhận xuất xứ bởi người nhập khẩu, hay người xuất khẩu hay người sản xuất?
• Thông tin người chứng nhận
• Thông tin người xuất khẩu
• Thông tin người sản xuất
• Thông tin người nhập khẩu
• Mô tả và mã HS của hàng hóa
• Loại Quy tắc xuất xứ mà hàng hóa áp dụng
• Khoảng thời gian của chứng nhận xuất xứ (trong trường hợp nhiều lô hàng)
• Ngày và chữ ký được ủy quyền

Chứng nhận xuất xứ có thể làm dưới dạng văn bản hoặc điện tử.

(ii) Cộng gộp trong CPTPP

Bên cạnh hình thức cộng gộp thông thường, CPTPP còn cho phép áp dụng cộng gộp toàn bộ.

Cụ thể, với cam kết về cộng gộp toàn bộ, mặc dù nguyên liệu chỉ đáp ứng một phần quy tắc xuất xứ (ví dụ không thể đáp ứng tiêu chí RVC 40% mà chỉ có thể đáp ứng tiêu chíRVC 19%), giá trị phần có xuất xứ đó (19% như trong ví dụ) vẫn được phép cộng gộp vào công đoạn sản xuất tiếp theo để tính xuất xứ cho thành phẩm. Phần được cộng gộp sẽ chỉ là phần giá trị gia tăng thực tế (19%) chứ không phải toàn bộ trị giá của nguyên liệu (100%).

(iii) Tự chứng nhận xuất xứ

CPTPP là FTA có cam kết mở nhất về cơ chế tự chứng nhận xuất xứ so với các FTA mà Việt Nam đã và đang đàm phán, với việc mở rộng đối tượng được tự chứng nhận xuất xứ đến cả 03 nhóm, bao gồm cả người nhập khẩu, người xuất khẩu và người sản xuất (trong khi ATIGA và EVFTA chỉ cho phép nhà xuất khẩu tự chứng nhận xuất xứ; RCEP hiện mới chỉ có cam kết chắc chắn về tự chứng nhận xuất xứ áp dụng cho nhà xuất khẩu và nhà sản xuất, để ngỏ khả năng đàm phán thêm về việc cho phép nhà nhập khẩu tự chứng nhận). 

Cơ chế này của CPTPP thậm chí còn rộng hơn cơ chế tự chứng nhận xuất xứ phổ biến ở Mỹ (chỉ người nhập khẩu được tự chứng nhận xuất xứ), hay EU (chỉ người xuất khẩu được tự chứng nhận xuất xứ). 

Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ của CPTPP được đánh giá là một cơ chế linh hoạt và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa. Tất nhiên, các nước thành viên có quyền quy định về các điều kiện, quy trình, thủ tục để các nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu, nhà sản xuất tự chứng nhận xuất xứ. 

Về lộ trình áp dụng, CPTPP có lộ trình chung và Việt Nam có bảo lưu riêng về việc áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ trong CPTPP, cụ thể: 

• Đối với hàng nhập khẩu, Việt Nam được phép chưa áp dụng hình thức nhà nhập khẩu tự chứng nhận xuất xứ trong vòng 5 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.Như vậy, đối với hàng hóa từ các nước CPTPP nhập khẩu vào Việt Nam thì sau tối đa 5 năm kể từ khi CPTPP có hiệu lực, các nhà nhập khẩu của Việt Nam sẽ được phép tự chứng nhận xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan CPTPP. Tuy nhiên, ngay từ khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam phải chấp nhận các chứng nhận xuất xứ do các nhà sản xuất, xuất khẩu CPTPP tự phát hành.
• Đối với hàng xuất khẩu, trong vòng 5 năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực (và có thể gia hạn thêm 5 năm nữa), các nước (trong đó có Việt Nam) có thể áp dụng một trong hai hình thức cấp giấy chứng nhận xuất xứ: (i) Cơ chế chứng nhận xuất xứ truyền thống (chứng nhận xuất xứ được phát hành bởi một cơ quan có thẩm quyền cấp – tức là vẫn như quy trình cấp chứng nhận xuất xứ hiện tại của Việt Nam), hoặc (ii) Nhà xuất khẩu tự chứng nhận xuất xứ.Trên thực tế, Việt Nam hiện đang lựa chọn hình thức cấp giấy chứng nhận xuất xứ cho hàng hóa xuất khẩu. Nhưng Việt Nam chỉ được tiếp tục áp dụng hình thức này tối đa là 10 năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực. Sau đó, Việt Nam sẽ phải áp dụng cơ chế nhà xuất khẩu, nhà sản xuất Việt Nam tự chứng nhận xuất xứ của CPTPP đối với hàng hóa xuất khẩu.

Tuy nhiên, cần lưu ý, ngay từ khi Hiệp định có hiệu lực, hàng xuất khẩu của Việt Nam vẫn có thể được tự chứng nhận xuất xứ bởi nhà nhập khẩu của nước nhập khẩu CPTPP nếu nước đó đã áp dụng cơ chế nhà nhập khẩu tự chứng nhận xuất xứ theo CPTPP (hiện trong CPTPP chỉ có Việt Nam, Brunei, Malaysia, Mexico, và Peru bảo lưu hình thức tự chứng nhận xuất xứ bởi nhà nhập khẩu).

(iii) Miễn chứng từ Chứng nhận xuất xứ

CPTPP quy định đối với các hàng hoá xuất khẩu từ các nước CPTPP có giá trị hải quan không vượt quá 1.000 USD thì sẽ không cần giấy chứng nhận xuất xứ mà vẫn được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định. 

Đây là mức “miễn chứng nhận xuất xứ” tương đối cao so với các FTA khác của Việt Nam. Cụ thể, hầu hết các FTA đã ký của Việt Nam cũng có quy định này nhưng thường đối với hàng hóa có giá trị hải quan thấp hơn, ví dụ như FTA Việt Nam–Hàn Quốc là 600 USD, một số FTA khác là 200 USD.

Văn bản pháp quy liên quan C/O CPTPP

Thông tư mới nhất thực hiện quy tắc xuất xứ C/O CPTPP, xem tại bài viết: Danh sách các FTA Việt Nam tham gia

Nguồn: Sổ tay Doanh nghiệp – Những điều cần biết về các FTA của Việt Nam

Trung tâm WTO và Hội nhập – VCCI

Để có thêm tư vấn hoặc báo giá về thủ tục xuất khẩu, nhập khập khẩu, cước vận chuyển quốc tế Việt Nam – các nước CPTTP; thủ tục làm C/O form CPTTP xin vui lòng liên hệ:

Công ty TNHH HP Toàn Cầu

Nhà cung cấp Dịch vụ Vận chuyển quốc tế, thủ tục hải quan và giấy phép xuất nhập khẩu!

Địa chỉ: Số 13, LK3 – NO03 – Khu đô thị Văn Khê – Phường Hà Đông – Hà Nội

Website: hptoancau.com

Email: info@hptoancau.com 

Điện thoại: 024 3 73008608/ Hotline:0886115726 – 0984870199

hoặc yêu cầu báo giá theo link

Lưu ý:

– Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo, trước khi sử dụng, bạn nên liên lạc HP Toàn Cầu để update nội dung cập nhật mới nhất(nếu có)

– HP Toàn Cầu giữ bản quyền với bài viết và không đồng ý đơn vị khác sao chép, sử dụng bài viết của HP Toàn Cầu vì mục đích thương mại

– Mọi sự sao chép không có thỏa thuận với HP Toàn Cầu (kể cả có ghi dẫn chiếu website hptoancau.com) có thể dẫn đến việc chúng tôi claim với google và các bên liên quan.