Tiếng Việt 
English 
简体中文 
Nên bán hàng xuất khẩu theo điều kiện EXW, FOB hay CIF?
Để đưa ra lời khuyên về việc người xuất khẩu (người bán) nên bán hàng theo điều kiện EXW, FOB hay CIF trong Incoterms 2020, chúng ta cần phân tích nghĩa vụ, rủi ro và chi phí của từng điều kiện dưới góc độ của người bán.
Incoterms (International Commercial Terms) là bộ quy tắc thương mại quốc tế, dùng để xác định trách nhiệm và rủi ro giữa người bán và người mua trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Các quy tắc Incoterms chủ yếu mô tả nghĩa vụ, rủi ro và chi phí mà mỗi bên phải chịu Dưới đây là phân tích của từng điều kiện từ góc độ người xuất khẩu (người bán):
1. Điều kiện EXW (Ex Works) – Giao tại xưởng
Điều kiện EXW có nghĩa là “Giao hàng tại xưởng” hoặc “Giá xuất xưởng”. Đây là điều kiện mà nghĩa vụ của người bán là ít nhất.
• Giao hàng và chuyển giao rủi ro:
◦ Người bán hoàn thành nghĩa vụ giao hàng khi đặt hàng hóa dưới quyền định đoạt của người mua tại cơ sở của người bán (ví dụ: nhà máy, nhà kho, xưởng) hoặc tại một địa điểm được chỉ định khác [2, 5 (A2)].
◦ Người bán không có nghĩa vụ xếp hàng lên phương tiện vận tải do người mua chỉ định để lấy hàng [2, 5 (A2)].
◦ Rủi ro về mất mát hay hư hỏng đối với hàng hóa chuyển sang cho người mua ngay khi hàng được giao theo mục A2 [3, 5 (A3)].
• Thông quan xuất khẩu:
◦ Người bán không có nghĩa vụ làm thủ tục hải quan xuất khẩu hoặc thông quan tại các nước thứ ba nếu hàng hóa phải quá cảnh [2, 4, 5 (A7), 7, 12].
◦ Người bán chỉ có nghĩa vụ hỗ trợ người mua khi người mua yêu cầu để thực hiện các thủ tục xuất khẩu, nhưng chi phí và rủi ro do người mua chịu [4, 5 (A7)].
• Chi phí:
◦ Người bán chịu mọi chi phí liên quan đến hàng hóa cho đến khi hàng được giao theo mục A2 [5 (A9)].
◦ Chi phí xếp hàng lên phương tiện vận tải do người mua chịu.
• Thích hợp với người bán:
◦ Điều kiện này phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ, thiếu kinh nghiệm và kiến thức xuất khẩu, hạn chế về vốn cũng như các nguồn lực khác, vì nó giúp hạn chế rủi ro và nghĩa vụ của người bán đến mức tối thiểu.
◦ EXW thường hợp với thương mại nội địa hơn khi không có nghĩa vụ xuất khẩu hàng hóa.
◦ Người bán chỉ cần chuẩn bị hàng hóa sẵn sàng và thông báo cho người mua để nhận hàng [7, 5 (A10)].
• Lưu ý cho người bán:
◦ Nếu người mua muốn người bán hỗ trợ xếp hàng (EXW loaded), cần thỏa thuận rõ ràng ai chịu rủi ro trong quá trình này. Nếu không muốn chịu rủi ro bốc hàng, người bán có thể đề xuất chuyển sang FCA.
◦ Nếu người mua gặp khó khăn trong việc thông quan xuất khẩu, họ có thể yêu cầu chuyển sang FCA, nơi người bán chịu trách nhiệm thông quan xuất khẩu.
◦ Người bán cần lưu ý nơi đến được quy định trong hợp đồng để đóng gói bao bì và ký mã hiệu phù hợp.
2. Điều kiện FOB (Free On Board) – Giao hàng trên tàu
FOB có nghĩa là “Giao hàng trên tàu”.
• Phương thức vận tải:
◦ Điều kiện này chỉ được sử dụng cho vận tải biển và thủy nội địa.
◦ Không phù hợp khi hàng hóa được đóng trong container hoặc giao cho người chuyên chở trước khi hàng được đặt trên tàu (ví dụ: tại bến bãi ở cảng). Trong trường hợp đó, nên sử dụng điều kiện FCA.
• Giao hàng và chuyển giao rủi ro:
◦ Người bán giao hàng bằng cách đặt hàng hóa lên con tàu do người mua chỉ định tại cảng xếp hàng quy định.
◦ Rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa di chuyển khi hàng hóa được xếp lên tàu.
◦ Người bán chịu mọi rủi ro về mất mát hay hư hỏng cho đến khi hàng được giao theo mục A2.
• Thông quan xuất khẩu:
◦ Người bán có nghĩa vụ thông quan xuất khẩu cho hàng hóa, nếu cần [239, 244 (A7), 253].
• Chi phí:
◦ Người bán chịu mọi chi phí liên quan đến hàng hóa cho đến khi hàng được giao lên tàu [246 (A9)].
◦ Chi phí bốc hàng lên tàu tại cảng bốc có thể do người bán chịu nếu hợp đồng thuê tàu quy định miễn phí bốc hàng (FI, FIST, FIO) cho người chuyên chở.
• Thích hợp với người bán:
◦ Nếu người bán muốn chuyển giao trách nhiệm và rủi ro sớm hơn so với CIF, nhưng vẫn đảm bảo hàng lên tàu và thông quan xuất khẩu.
◦ Phù hợp cho các giao dịch truyền thống bằng đường biển không đóng container (hàng rời, hàng bách hóa xếp bằng cần cẩu).
• Lưu ý cho người bán:
◦ Người bán cần biết tập quán tại cảng bốc hàng để tránh những chi phí phát sinh bất ngờ.
◦ Người bán không ký hợp đồng vận tải chính, nhưng có thể hỗ trợ người mua lấy chứng từ vận tải hoặc tự nguyện ký hợp đồng vận tải phụ.
◦ Nếu người mua không chỉ định tàu hoặc tàu đến chậm, người bán có quyền yêu cầu người mua chịu mọi chi phí và rủi ro phát sinh, với điều kiện hàng hóa đã được cá biệt hóa.
3. Điều kiện CIF (Cost, Insurance and Freight) – Tiền hàng, phí bảo hiểm và cước phí
CIF có nghĩa là “Tiền hàng, phí bảo hiểm và cước phí”.
• Phương thức vận tải:
◦ Điều kiện này chỉ được sử dụng cho vận tải biển và thủy nội địa.
◦ Không phù hợp khi hàng hóa được đóng trong container hoặc giao cho người chuyên chở trước khi hàng được đặt trên tàu. Trong trường hợp đó, nên sử dụng điều kiện CIP.
• Giao hàng và chuyển giao rủi ro:
◦ Người bán giao hàng bằng cách đặt hàng hóa lên tàu hoặc mua hàng để giao như vậy [331, 333 (A2)].
◦ Rủi ro về mất mát hay hư hỏng hàng hóa chuyển giao khi hàng được giao lên tàu tại cảng đi (cảng xếp hàng), không phải tại cảng đến [331, 333 (A3), 340, 341, 378]. CIF là “hợp đồng gửi hàng” (shipment contract).
◦ Người bán chịu mọi rủi ro về mất mát hay hư hỏng cho đến khi hàng được giao lên tàu [333 (A3), 341].
• Thông quan xuất khẩu:
◦ Người bán có nghĩa vụ thông quan xuất khẩu cho hàng hóa, nếu cần [333 (A7)].
• Vận tải và Bảo hiểm:
◦ Người bán phải ký hợp đồng vận chuyển hàng hóa và trả cước phí cần thiết để đưa hàng hóa đến cảng đến quy định [331, 333 (A4), 340, 341].
◦ Người bán phải mua bảo hiểm cho hàng hóa để bảo vệ người mua khỏi những rủi ro mất mát hoặc hư hỏng trong quá trình vận tải. Theo Incoterms 2020, mức bảo hiểm tối thiểu cho CIF là Điều kiện (C) của ICC (thấp hơn so với CIP) [333 (A5), 363, 365]. Người mua có thể yêu cầu mua bảo hiểm bổ sung (ví dụ: bảo hiểm chiến tranh/đình công) với chi phí do người mua chịu [333 (A5)].
◦ Người bán phải cung cấp chứng từ vận tải (ví dụ: vận đơn đường biển) và chứng từ bảo hiểm cho người mua [333 (A6), 371].
• Chi phí:
◦ Người bán chịu mọi chi phí liên quan đến hàng hóa cho đến khi hàng được giao lên tàu, bao gồm cả chi phí vận chuyển và cước phí đến cảng đích, và chi phí mua bảo hiểm [333 (A9)].
◦ Chi phí dỡ hàng tại cảng đích có thể nằm trong hợp đồng vận tải mà người bán ký kết, trừ khi có thỏa thuận khác [332, 333 (A9)].
• Thích hợp với người bán:
◦ Người bán có thể tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu bằng cách cung cấp dịch vụ vận chuyển và bảo hiểm trọn gói đến nơi đến.
◦ Người bán có lợi thế trong việc đàm phán giá cước và phí bảo hiểm do thường xuyên gửi hàng với số lượng lớn.
◦ Người bán chủ động trong việc ký hợp đồng vận tải và lấy chứng từ, giúp lập bộ chứng từ thanh toán theo L/C dễ dàng hơn.
• Lưu ý cho người bán:
◦ Mặc dù người bán chịu chi phí vận chuyển đến nơi đến, rủi ro đã chuyển giao tại cảng đi, do đó người bán không chịu rủi ro trong chặng vận chuyển chính.
◦ Không nên cam kết về thời gian hàng đến nơi đích, vì rủi ro chậm trễ do người mua chịu.
◦ Cần quy định cụ thể cảng gửi hàng và cảng đến để tránh tranh chấp và đảm bảo quyền lợi.
◦ Người bán cần đảm bảo hợp đồng vận tải được ký kết theo “điều kiện thông thường” và tuyến đường thông thường, tránh thuê tàu quá cũ hoặc không phù hợp để tránh rủi ro cho người mua (và có thể dẫn đến trách nhiệm của người bán nếu gây thiệt hại).
◦ Đối với hàng hóa có giá trị cao hoặc dễ hư hỏng, CIF có mức bảo hiểm tối thiểu (ICC C) có thể không đủ. Trong trường hợp này, người bán cần thỏa thuận mua bảo hiểm ở mức cao hơn (ví dụ ICC A) hoặc khuyến nghị người mua tự mua bảo hiểm bổ sung.
Lời khuyên cho người xuất khẩu (người bán):
Việc lựa chọn điều kiện Incoterm nào để bán hàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
1. Mức độ kiểm soát và trách nhiệm mong muốn của người bán:
◦ Nếu người bán muốn trách nhiệm tối thiểu, chỉ muốn đặt hàng tại xưởng và để người mua lo mọi thứ, EXW là lựa chọn phù hợp nhất.
◦ Nếu người bán muốn chịu trách nhiệm đưa hàng lên tàu và thông quan xuất khẩu nhưng không muốn lo vận chuyển và bảo hiểm quốc tế, FOB là một lựa chọn tốt cho hàng hóa không đóng container bằng đường biển.
◦ Nếu người bán muốn kiểm soát toàn bộ chuỗi logistics chính (vận tải và bảo hiểm) và tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm của mình, CIF là lựa chọn tối ưu cho hàng hóa không đóng container bằng đường biển
.
2. Loại hàng hóa và phương thức vận tải:
◦ Đối với hàng hóa đóng trong container hoặc vận tải đa phương thức, FOB và CIF không phù hợp. Thay vào đó, người bán nên xem xét sử dụng FCA (thay cho FOB) hoặc CIP (thay cho CIF) để tránh những rắc rối về chuyển giao rủi ro, bảo hiểm và chứng từ vận tải.
◦ FCA quy định người bán giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định tại cơ sở của người bán hoặc nơi khác, và người bán có nghĩa vụ thông quan xuất khẩu [16, 17, 18 (A2, A7)]. Rủi ro chuyển khi hàng được giao cho người chuyên chở đầu tiên [18 (A3)]. Nếu giao tại cơ sở của người bán, người bán chịu trách nhiệm bốc hàng [18 (A2), 25].
◦ CIP quy định người bán giao hàng cho người chuyên chở do người bán chỉ định, ký hợp đồng vận tải và trả cước phí đến nơi đến, đồng thời mua bảo hiểm cho hàng hóa (mức cao nhất ICC A theo Incoterms 2020). Rủi ro cũng chuyển khi hàng được giao cho người chuyên chở đầu tiên [35, 86, 87 (A3)].
3. Khả năng và kinh nghiệm của người bán:
◦ Nếu người bán thiếu kinh nghiệm hoặc nguồn lực về xuất khẩu, EXW là lựa chọn an toàn nhất để giảm thiểu trách nhiệm.
◦ Nếu người bán có khả năng thu xếp vận tải và bảo hiểm quốc tế, việc sử dụng các điều kiện nhóm C (CPT, CIP, CFR, CIF) hoặc D (DAP, DPU, DDP) có thể mang lại lợi thế cạnh tranh và lợi nhuận cao hơn.
Tóm lại:
• Chọn EXW nếu bạn là người bán muốn ít trách nhiệm nhất, đặc biệt nếu giao dịch gần như nội địa hoặc người mua rất chủ động về logistics.
• Chọn FOB nếu bạn là người bán hàng hóa không đóng container, vận chuyển bằng đường biển/thủy nội địa, muốn chuyển giao rủi ro trên tàu và sẵn sàng lo thủ tục xuất khẩu và chi phí bốc hàng lên tàu.
• Chọn CIF nếu bạn là người bán hàng hóa không đóng container, vận chuyển bằng đường biển/thủy nội địa, muốn kiểm soát vận tải và bảo hiểm chính đến cảng đích, và muốn tăng tính cạnh tranh, chấp nhận rủi ro chuyển giao sớm trên tàu.
• Quan trọng nhất: Nếu hàng hóa đóng trong container hoặc vận chuyển bằng nhiều phương thức (ví dụ: đường bộ + biển), hãy bỏ qua FOB và CIF. Thay vào đó, sử dụng FCA (nếu muốn trách nhiệm tương đương FOB) hoặc CIP (nếu muốn trách nhiệm tương đương CIF).
Hãy hình dung quá trình xuất khẩu như một cuộc đua tiếp sức, nơi hàng hóa là cây gậy.
• EXW giống như bạn, người bán, chỉ đưa cây gậy cho người mua ngay tại vạch xuất phát của mình. Người mua phải tự lo toàn bộ cuộc đua từ đó trở đi.
• FOB giống như bạn chạy một chặng, đưa cây gậy an toàn lên xe bus (tàu) tại trạm xe bus (cảng bốc hàng) do người mua chỉ định. Người mua sẽ chịu trách nhiệm từ khi cây gậy lên xe bus và cho toàn bộ hành trình sau đó.
• CIF giống như bạn chạy một chặng, đưa cây gậy an toàn lên xe bus (tàu), và bạn còn phải trả tiền vé xe bus cho toàn bộ hành trình đến trạm đích (cảng đến) và mua bảo hiểm cho cây gậy trên suốt quãng đường đó. Tuy nhiên, rủi ro cho cây gậy đã chuyển sang người mua ngay khi nó lên xe bus, dù bạn vẫn trả chi phí vận chuyển.
• FCA/CIP (cho hàng container) giống như FOB/CIF, nhưng bạn giao cây gậy cho người tổ chức chuyến đi (người chuyên chở) tại một điểm tập kết trên đất liền thay vì trực tiếp trên xe bus/tàu. Điều này quan trọng vì với hàng container, cây gậy thường không trực tiếp lên xe bus/tàu ngay mà qua một bên trung gian trước.
Việc lựa chọn đúng Incoterm sẽ giúp bạn tối ưu hóa lợi ích và quản lý rủi ro hiệu quả hơn trong hoạt động xuất khẩu.
Hãy liên lạc ngay với chúng tôi nếu bạn muốn được tư vấn về thuế xuất nhập khẩu hoặc thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa hay để nhận báo giá, dự toán thời gian vận chuyển
Công ty TNHH HP Toàn Cầu
Nhà cung cấp Dịch vụ Vận chuyển quốc tế và thủ tục hải quan
Địa chỉ: Số 13, LK3 – NO03 – Khu đô thị Văn Khê – Phường La Khê – Quận Hà Đông – Hà Nội
Website : hptoancau.com
Email: info@hptoancau.com
Điện thoại: 024 3 73008608/ Hotline:08 8611 5726
hoặc yêu cầu báo giá theo link
Lưu ý:
– Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo, trước khi sử dụng, bạn nên liên lạc HP Toàn Cầu để update nội dung cập nhật nhất (nếu có)
– HP Toàn Cầu giữ bản quyền với bài viết và không đồng ý đơn vị khác sao chép, sử dụng bài viết của HP Toàn Cầu vì mục đích thương mại
– Mọi sự sao chép không có thỏa thuận với HP Toàn Cầu (kể cả có ghi dẫn chiếu website hptoancau.com) có thể dẫn đến việc chúng tôi claim với google và các bên liên quan.
