Tổng quan FTA giữa Việt Nam và các nước ASEAN

Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)

Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) được thành lập từ 12/2015 giữa 10 nước thành viên ASEAN (trong đó có Việt Nam) dựa trên nền tảng các thỏa thuận gắn kết về kinh tế đã có gần 50 năm tồn tại của ASEAN.

Mục tiêu hướng tới của AEC là xây dựng một thị trường thống nhất, một cơ sở sản xuất chung và các mục tiêu phát triển khác (cạnh tranh, sáng tạo, phát triển toàn diện…). Mục tiêu này rộng hơn nhiều so với mục tiêu thông thường (tự do hóa thương mại và các vấn đề khác phục vụ tự do hóa thương mại) của các FTA.

Về nội dung, AEC không phải là một Hiệp định mà là một tập hợp của nhiều Hiệp định, Thỏa thuận, Tuyên bố chính sách…mà các nước Thành viên đã từng thống nhất/ký trước đây trong khuôn khổ ASEAN cũng như sau này (sau khi AEC đã thành lập).

Trong số đó có những Hiệp định có tính chất là FTA (ví dụ Hiệp định thương mại hàng hóa – ATIGA, dỡ bỏ gần như toàn bộ thuế quan cho hàng hóa lưu chuyển trong ASEAN).

Tuy nhiên, bên cạnh đó, AEC còn có nhiều Thỏa thuận, Tuyên bố chỉ mang tính chất hợp tác, khuyến khích, thúc đẩy các hành động chung mà không phải cam kết ràng buộc, cũng không dỡ bỏ rào cản thương mại cụ thể như các FTA.

Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA)

Thông tin cơ bản

Hiệp định ATIGA được ký vào tháng 2/2009 và có hiệu lực từ ngày 17/05/2010, thay thế cho Hiệp định ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT/AFTA) được các nước ASEAN ký năm 1992, có hiệu lực từ năm 1993.

Bên cạnh Hiệp định chính là ATIGA, ASEAN còn có một số thỏa thuận hợp tác khác trong các lĩnh vực hỗ trợ cho việc thực thi ATIGA và thúc đẫy thương mại hàng hóa trong khuôn khổ ASEAN, đáng chý ý có (i) cơ chế hợp tác hải quan, (ii) Cơ chế một cửa ASEAN; (iii) Dự án thí điểm tự chứng nhận xuất xứ ASEAN

Việt Nam tham gia ASEAN từ năm 1995 và bắt đầu thực hiện CEPT/AFTA từ năm 1996 và sau này tiếp tục thực hiện ATIGA. Việt Nam cũng tham gia vào các thỏa thuận liên quan tới thương mại hàng hóa trong ASEAN.

Nội dung chính

ATIGA điều chỉnh toàn bộ thương mại hàng hóa trong nội khối ASEAN. Nội dung của Hiệp định này được xây dựng trên cơ sở tổng hợp các cam kết cắt giảm/loại bỏ thuế quan đã được thống nhất trước đó trong CEPT/AFTA cùng các hiệp định, nghị định thư có liên quan.

Cam kết về thuế quan:

Lộ trình cắt giảm thuế quan trong ATIGA được thể hiện tại Biểu cam kết cắt giảm thuế quan của mỗi nước (Phụ lục 2 của Hiệp định) cụ thể theo từng sản phẩm trong Danh mục hài hòa thuế quan của ASEAN (AHTN) và theo từng năm:

Đối với các nước nhóm ASEAN 6 (gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan): Cơ bản xóa bỏ hoàn toàn thuế nhập khẩu cho hàng hóa ASEAN từ năm 2010

Đối với các nước CLMV (gồm Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam): Xóa bỏ khoảng 97% số dòng thuế trong Biểu thuế từ 01/01/2018. Đối với số dòng thuế còn lại thì hoặc là duy trì mức thuế suất 5% (chủ yếu là các mặt hàng nông nghiệp nhạy cảm như đường thô, đường trắng, gạo, thịt gà, lợn và phụ phẩm, thịt đóng hộp, trứng, một số mặt hàng hoa quả …). Hoặc giữ nguyên mức thuế MFN (trường hợp của Việt Nam thì các mặt hàng này gồm thuốc lá điếu, lá thuốc lá, các mặt hàng an ninh quốc phòng như thuốc nổ, súng đạn, pháo hoa, rác thải y tế, lốp cũ …)

Đến nay Việt Nam đã hoàn tất lộ trình cắt giảm thuế quan trong ATIGA, cụ thể:

• Từ 01/01/2015, đã xóa bỏ thuế quan đối với 90% số dòng trong Biểu thuế cho hàng hóa từ các nước ASEAN (khoảng 8600 dòng thuế)
• Từ 01/01/2018, đã xóa bỏ thuế quan tiếp đối với 7% số dòng trong biểu thuế (chủ yếu là những sản phẩm nhạy cảm trong thương mại giữa Việt Nam và ASEAN, bao gồm: ô tô, xe máy, phụ tùng linh kiện ô tô xe máy, dầu thực vật, hoa quả nhiệt đới, đồ điện dân dụng như tủ lạnh, máy điều hòa, sữa và các sản phẩm sữa …).
• Các sản phẩm mà Việt Nam vẫn duy trì thuế suất MFN trong ATIGA gồm thuốc lá điếu, lá thuốc lá, các mặt hàng an ninh quốc phòng như thuốc nổ, súng đạn, pháo hoa, rác thải y tế, lốp cũ …

Ngoài các cam kết về thuế quan, ATIGA cũng bao gồm nhiều cam kết khác liên quan tới thương mại hàng hóa như: các hàng rào phi thuế quan, quy tắc xuất xứ, thuận lợi hóa thương mại, hải quan, các tiêu chuẩn và sự phù hợp, các biện pháp vệ sinh dịch tễ.

Cam kết về Quy tắc và Thủ tục xuất xứ

Hàng hóa được coi là có xuất xứ ATIGA nếu hàng hóa có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại nước Thành viên xuất khẩu, hoặc hàng hóa đăp ứng được một trong hai trường hợp sau:

(i) Hàng hóa đáp ứng tiêu chí xuất xứ chung:

• Hàm lượng giá trị khu vực (RVC): tối thiểu 40%, hoặc
• Chuyển đổi mã HS (CTC): chuyển đổi ở cấp 4 số (CTH – nguyên vật liệu không có xuất xứ phải thuộc Nhóm HS khác với Nhóm HS của thành phẩm)

(ii) Hàng hóa có quy tắc xuất xứ cụ thể: một số hàng hóa không áp dụng tiêu chí xuất xứ chung, mà áp dụng quy tắc xuất xứ cụ thể được quy định trong Danh mục quy tắc xuất xứ cụ thể mặt hàng

Văn bản pháp quy liên quan ATIGA

Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) được ký vào tháng 2/2009 và có hiệu lực từ ngày 17/05/2010

Nghị định số 156/2017/NĐ-CP ngày 27/12/2017 của Chính phủ ban hành Biểu thuế Nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt nam để thực hiện Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN giai đoạn 2018 – 2022.

Thông tư số 22/2016/TT-BCT ngày 03/10/2016 của Bộ Công thương thực hiện quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN + (i) Thông tư số 10/2019/TT-BCT ngày 22/07/2019 của Bộ Công thương sửa đổi, bổ sung Thông tư số 22/2016/TT-BCT ngày 03/10/2016 của Bộ Công thương thực hiện quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN + (ii) Thông tư số 25/2019/TT-BCT ngày 14/11/2019 của Bộ Công thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 22/2016/TT-BCT ngày 03/10/2016 của Bộ Công thương thực hiện quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN

Thông tư 28/2015/TT-BCT ngày 20/08/2015 của Bộ Công thương Quy định việc thực hiện thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) + Thông tư 27/2017/TT-BCT ngày 06/12/2017 sửa đổi bổ sung thông tư số 28/2015/TT-BCT ngày 20/08/2015 của Bộ Công thương Quy định việc thực hiện thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN

 

Xem chi tiết các văn bản pháp quy liên quan ATIGA tại đây

Công ty TNHH HP Toàn Cầu

Nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển quốc tế, thủ tục hải quan và giấy phép xuất nhập khẩu

Địa chỉ: Số 13, LK3 – NO03 – Khu đô thị Văn Khê – Phường La Khê – Quận Hà Đông – Hà Nội

Hotline: 08 8611 5726 hoặc Điện thoại: 024 73008608

Email: info@hptoancau.com

Lưu ý:

– Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo, trước khi sử dụng, bạn nên liên lạc HP Toàn Cầu để update nội dung cập nhật mới nhất(nếu có)

– HP Toàn Cầu giữ bản quyền với bài viết và không đồng ý đơn vị khác sao chép, sử dụng bài viết của HP Toàn Cầu vì mục đích thương mại

– Mọi sự sao chép không có thỏa thuận với HP Toàn Cầu (kể cả có ghi dẫn chiếu website hptoancau.com) có thể dẫn đến việc chúng tôi claim với google và các bên liên quan.