Tranh chấp do sử dụng quy tắc CIF khi hàng vận chuyển bằng container

Tranh chấp do sử dụng quy tắc CIF khi hàng vận chuyển bằng container

Tóm tắt

Công ty xuất khẩu Việt Nam ký hợp đồng bán cho Công ty nhập khẩu Trung Quốc 42 tấn cao su gồm 260 bành, đóng trong hai container.

Giao hàng: CIF Qingdao, Trung Quốc, Incoterms® 2010– Cảng xếp hàng là cảng Thành phố Hồ Chí Minh

Trị giá lô hàng: 191.100 USD.

Người bán đã mua bảo hiểm tại công ty bảo hiểm X và đã được cấp giấy chứng nhận bảo hiểm theo hình thức “bảo hiểm mọi rủi ro cho hàng hóa từ cảng đến cảng”.

Sau khi hàng đến cảng Qingdao, hải quan sở tại đã cân theo quy định và phát hiện thiếu trên 17 tấn so với chứng từ giao hàng.

Người mua liên hệ với công ty bảo hiểm X. để đòi bồi thường thì bị từ chối vì hai container này được dỡ xuống cảng đích (Qingdao) trong điều kiện còn nguyên kẹp chì, việc thiếu hàngkhông thể quy cho quá trình vận chuyển đã được bảo hiểm.

Người mua đã gửi đơn kiện tới VIAC đòi Người bán bồi thường thiệt hại tổng cộng 78.404 USD cùng với các chi phí phát sinh khác.

Xét xử 

Theo bên bán, lô hàng được bán theo điều kiện CIF Incoterms® 2010 nên rủi ro chuyển sang Người mua kể từ khi hai container được xếp lên xe tải tại bãi Tân Cảng để vận chuyển tiếp ra cảng Cát Lái chờ xếp lên tàu. Nếu container bị thiếu hụt trọng lượng khi xếp lên tàu thì sẽ bị đồng hồ gắn trên cần cẩu phát hiện và bỏ lại. Vì vậy, Người bán cho răng có thể việc thiếu hụt hàng hóa xảy ra sau khi rủi ro đã chuyển sang Người mua và do đó, Người bán từ chối trách nhiệm bồi thường.

Trọng tài lại cho rằng theo Incoterms® 2010, Người bán phải  chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa cho đến khi hàng được xếp lên tàu. Theo vận đơn do hãng tàu cấp, ngày hàng hóa được xếp lên tàu là ngày 09/ 8/ 2013 nên không có cơ sở để chấp nhận lập luận cho rằng Người bán chi chịu rủi ro về hàng hóa đến 14 giờ 12 phút ngày 04/ 8/ 2013, tức là thời điểm đóng hàng và giao cho đại lý hãng tàu tại bãi Tân Cảng. Do đó, Trọng tài chấp nhận việc đòi bồi thường 78.404 USD.

Bình luận 

Theo ý kiến luật sư, đa số hàng hóa luân chuyển trong thương mại quốc tế hiện nay đều được vận chuyển bằng container, kể cả một số mặt hàng truyền thống như gạo, phân bón, xi măng, sắt vụn. Khi hàng được vận chuyển bằng container, các quy tắc FAS, FOB, CFR và CIF không còn thích hợp vì khâu vận chuyển hàng từ CY hay ICD ra điểm tập kết hàng hóa để xếp lên tàu đi nước ngoài hoàn toàn do người vận tải đảm nhiệm. Hiệu lực hợp đồng bảo hiểm thông thường cũng bắt đầu từ khi hàng được giao cho đại lý vận tải. Do không nắm vững các quy định này trong Incoterms® 2010, đa số doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng chở bằng container đã ký hợp đồng theo điều kiện CIF thay vì lẽ ra phải ký theo điều kiện CIP. Hậu quả là nếu có hư hỏng mất mát xảy ra trên quãng đường từ CY hay ICD ra điểm tập kết, cụ thể là trường hợp container bị “rút ruột” như trên thì bảo hiểm chắc chắn từ chối bồi thường và người bán khó lòng khước từ trách nhiệm bồi thường với người mua.

Nguồn: Incoterm 2020 – VIAC

Để biết thêm các tình huống tranh chấp về xuất nhập khẩu và logistics, xem Tại đây