Chuyển tiền bằng điện (Telegraphic Transfer – TT)

1. Khái niệm và quy trình

Chuyển tiền (Remittance) là một phương thức thanh toán quốc tế, trong đó người chuyển tiền yêu cầu ngân hàng phục vụ mình chuyển một số tiền nhất định cho người hưởng theo một chỉ dẫn đại điểm nhất định tại quốc gia khác trong khoảng thời gian nhất định.

Trong giao dịch chuyển tiền, các ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian giữa người chuyển tiền và người nhận tiền. Ngân hàng được nhận hoa hồng thanh toán và không bị ràng buộc bởi bất kỳ trách nhiệm nào trong quan hệ của người chuyển tiền và người nhận tiền. Tuy nhiên, theo quy định của luật pháp quốc gia, các ngân hàng có thể phải thực hiện kiểm soát luồng ngoại tệ chuyển vào và chuyển ra khỏi đất nước.

Các chủ thể tham gia chuyển tiền:

• Người chuyển tiền (Remitter) – Người yêu cầu ngân hàng thực hiện chuyển tiền ra nước ngoài (Người nhập khẩu, con nợ, người đầu tư…)
• Người thụ hưởng (Beneficiary) – Người nhận số tiền chuyển đến thông qua ngân hàng (người xuất khẩu, chủ nợ…)
• Ngân hàng chuyển tiền (Remitting bank): Ngân hàng chuyển tiền đi theo yêu cầu người của người chuyển tiền (Ngân hàng phục vụ người chuyển tiền)
• Ngân hàng thanh toán (Paying bank): Ngân hàng nhận tiền từ ngân hàng nước ngoài và thực hiện trả tiền cho người thụ hưởng theo đúng yêu cầu của người chuyển tiền (thường là ngân hàng phục vụ người thụ hưởng, năm giữ tài khoản của thụ hưởng)

Quy trình chuyển tiền:

(1) Người thụ hưởng (người xuất khẩu) thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng (giao hàng, cung ứng dịch vụ …)

(2) Người chuyển tiền (người nhập khẩu) lập lệnh chuyển tiền kèm theo hồ sơ chuyển tiền yêu cầu ngân hàng chuyển tiền ra nước ngoài

(3) Ngân hàng chuyển tiền kiểm tra hồ sơ chuyển tiền và bảo nợ tài khoản của người chuyển tiền

(4) Căn cứ vào lệnh thanh toán của khách hàng, Ngân hàng chuyển tiền phát lệnh thanh toán cho ngân hàng trả tiền ở nước thụ hưởng

(5) Ngân hàng trả tiền báo nợ tài khoản ngân hàng chuyển tiền và báo cáo tài khoản của người thụ hưởng

Để thực hiện chuyển tiền, các ngân hàng phải ký thỏa thuận ngân hàng đại lý và có quan hệ tài khoản với ít nhất một ngân hàng đại lý. Nếu giữa ngân hàng chuyển tiền và ngân hàng thanh toán không có quan hệ tài khoản, ngân hàng thanh toán thường hành động với tư cách đại lý ủy nhiệm của ngân hàng chuyển tiền, thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng và sau đó sẽ nhận khoản thanh toán bồi hoàn từ một ngân hàng trung gian khác.

2. Phân loại hình thức chuyển tiền trong thanh toán quốc tế

Căn cứ vào cách thức gửi lệnh thanh toán, chuyển tiền được chia thành 2 loại:

Chuyển tiền bằng điện (Telegraphic Transfer – TT):

Lệnh thanh toán do ngân hàng chuyển tiền gửi trực tiếp thông qua mạng lưới liên lạc viễn thông đến ngân hàng đại lý, yêu cầu ngân hàng này chi trả cho người thụ hưởng chỉ định.

Ngân hàng chuyển tiền có thể chuyển tiền bằng điện thông thường (Telex) hoặc chuyển tiền thông qua mạng SWIFT

Chuyển tiền bằng thư (Mail transfer):

Ngân hàng chuyển tiền trực tiếp gửi lệnh chuyển tiền bằng thư đến ngân hàng đại lý, yêu cầu ngân hàng này thanh toán cho người thụ hưởng theo chỉ định

Lưu ý phân biệt TT và TTR

Trong khá nhiều trường hợp, chúng tôi quan sát là trong hợp đồng, các bạn xuất nhập khẩu để phương thức thanh toán là TTR và cho rằng TTR là chuyển tiền bằng điện. TTR cũng là một phương thức thanh toán quy định trong tờ khai hải quan, tuy nhiên, TTR (Telegraphic Transfer Reimbursement) là phương thức chuyển tiền bằng điện có bồi hoàn, được sử dụng trong thanh toán L/C: ngân hàng chiết khấu được phép đòi hoàn trả bằng điện. Phương thức này không thông dụng.

Phương thức điện chuyển tiền thông dụng là TT (Telegraphic Transfer) và theo quy định, khi khai báo hải quan, với phương thức thanh toán TT,  và khi khai báo hải quan, cần chọn phương thức là “KC”: Khác đồng thời khai phương thức thanh toán thực tế vào ô “Phần ghi chú” (Quy định tại thông tư 38, sửa đổi tại thông tư 39 về thủ tục hải quan)

3. Ưu, nhược điểm của phương thức chuyển tiền 

Ưu điểm của phương thức chuyển tiền:

• Đơn giản và thuận tiện: Thủ tục đơn giản, thuận lợi cho người chuyển tiền và người nhận tiền
• Thời gian chuyển tiền ngắn: người thụ hưởng nhanh chóng nhận được tiền
• Phí ngân hàng cho hình thức này không cao

Nhược điểm của phương thức chuyển tiền:

• Hạn chế chính của phương thức chuyển tiền là không đảm bảo quyền lợi bình đẳng của hai bên mua và bán. Chu chuyển hàng hóa dịch vụ có thể tách rời chu chuyển tài chính do đó có thể dẫn đến những rủi ro

vd:

Với TT trước: Bên nhập khẩu trả tiền trước nhưng bên xuất khẩu chậm chễ hoặc không giao hàng

Với TT sau: Bên xuất khẩu giao hàng rồi nhưng bên nhập khẩu không trả tiền

• Do việc thanh toán chủ yếu được thực hiện bằng điện nên thời gian nhanh -> nếu phát hiện sai sót -> khó điều chỉnh

4. Trường hợp áp dụng

Được xác lập dựa trên: tập quán mua bán của người mua, người bán; mối quan hệ và độ tín nhiệm của hai bên.

Sử dụng trong các trường hợp như: trả nợ đến hạn, đặt cọc giao hàng, trả tiền trước, thanh toán cho hàng đã nhận……

Phương thức thanh toán đơn giản về thủ tục và thanh toán tương đối nhanh, ở đây ngân hàng đóng vai trò là trung gian thanh toán…

Khả năng ra rủi ro liên quan tới việc người bán có nhận được tiền thanh toán hay không hoàn toàn tuỳ thuộc vào thiện chí của người trả tiền và những thoả thuận về mốc thời gian giá trị thanh toán,… Sử dụng phương thức này khi các bên hiểu biết nhau khá tốt, uy tín của các bên cao, đã có mối quan hệ giao dịch truyền thống với nhau hoặc tốt đẹp.

5. Thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền

5.1. Điện chuyển tiền

Hiện nay, các ngân hàng thường sử dụng điện chuyển tiền để thanh toán vì đáp ứng yêu cầu nhanh chóng, chính xác và bảo mật. sử dụng mã hiệu điện chuyển tiền để gửi lệnh đến các ngân hàng đại lý. Điện chuyển tiền có thể bằng SWIFT hoặc Telex, trong đó SWIFT được sử dụng phổ biến hơn, chiếm khoảng 90% giao dịch chuyển tiền quốc tế.

Điện chuyển tiền bằng SWIFT là những mẫu điện MT100 hoặc MT200 (MT103, MT202…) đã được chuẩn hoá bởi tổ chức SWIFT (xem Hình 4.5) với các nội dung điện đã được quy định rõ ràng, thống nhất giữa các ngân hàng tham gia hệ thống SWIFT, cụ thể sẽ có các trường (Field) sẵn để nhân viên thực hiện nghiệp vụ lập điện điền thông tin, có những trường bắt buộc (Mandatory/M), có những trường lựa chọn, tùy ý (Optional/O) nghĩa là có hay không có đều được. Các trường sẽ gồm mã Ref của ngân hàng, tên địa chỉ số tài khoản của khách hàng, số tiền loại ngoại tệ, tài khoản người thụ hưởng (Swift code), thông tin chuyển tiền, phí loại nào (bên nào ch phí)…. Do vậy, điện chuyển tiền bằng SWIFT có nội dung chi trả rõ ràng, chính xác hơn và bảo mật hơn các loại điện chuyển tiền hoặc thư chuyển tiền khác.

Sau khi tiến hành kiểm tra hồ sơ yêu chuyển tiền kèm theo chỉ dẫn thanh toán (lệnh chuyển tiền) của khách hàng, ngân hàng chuyển tiền có trách nhiệm chuyển tải và lựa chọn hình thức thực hiện thanh toán, an toàn, nhanh chóng và hiệu quả nhất. Việc sử dụng điện SWIFT là ưu tiên hàng đầu.

5.2. Các phương pháp chuyển tiền bằng điện:

Đối với ngân hàng chuyển tiền, có 3 sự lựa chọn cho phương thức chuyển tiền: sử dụng phương pháp trực tiếp, phương pháp gián tiếp hoặc phương pháp chuỗi.

Tùy theo sự lựa chọn phương pháp trực tiếp, gián tiếp hay chuỗi mà ngân hàng có thể phối hợp các mẫu điện SWIFT trong thực hiện giao dịch thanh toán.

5.2.1.Phương pháp trực tiếp

Nếu ngân hàng gửi điện (Sender) và ngân hàng nhận điện (Receiver) – cũng là ngân hàng giữ tài khoản của người thụ hưởng, có quan hệ tài khoản Nostro đối với loại tiền tệ được giao dịch thì ngân hàng gửi điện lập điện SWIFT MT103 (Single Customer Credit Transfer) và gửi trực tiếp đến ngân hàng nhận điện (ngân hàng giữ tài khoản Nostro) thực hiện lệnh thanh toán theo yêu cầu của người chuyển tiền. Trong trường hợp này điện MT103 là điện thanh toán.

Phương pháp trực tiếp được các ngân hàng ưu tiên lựa chọn sử dụng vì thực hiện thanh toán nhanh, không phải qua ngân hàng trung gian, chi phí chuyển tiền thấp, thuận lợi cho việc giao dịch và tra soát.

Ví dụ:

Công ty TNHH Hoàng Gia Auto (HG AUTO) có tài khoản tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) lệnh cho Vietinbank (SWIFT: ICBVVNVX) trích tài khoản tiền USD tại Vietinbank thực hiện thanh toán cho công ty Smart Car Dealer có tài khoản số 5678910 tại ngân hàng Kookmin Bank, Seoul (Hàn Quốc), mã SWIFT: CZNBKRSE, số tiền 660.000.000 KRW để thanh toán cho hợp đồng số 119/TM (tỷ giá tại thời điểm chuyển tiền USD/KRW=1.100), hai khách hàng thỏa thuận chia sẻ phí thanh toán, ngày hiệu lực 05/12/2019.

Khi thực hiện lệnh thanh toán trên, Vietinbank sẽ tra cứu tài khoản Nostro của mình mở tại Kookmin Bank Co., Ltd. Nếu có, sẽ thực hiện điện chuyển tiền MT103 thanh toán, gửi trực  tiếp đến Kookmin Bank, Seoul (ngân hàng giữ tài khoản Nostro Đồng KRW của Vietinbank) với nội dung điện MT103 như sau:

Nội dung điện MT103:

Explanation (Diễn giải)	Format (Định dạng nội dung điện)
Sender	ICBVVNVX
Message type	103
Receiver	CZNBKRSE
Sender’s reference	:20:6700505050001
Bank operation code	:23B:CRED
Value date/currency/interbank settled amount	:32A:191205KRW660,000,000.00
Currency/ Instructed amount	:33B: USD600,000.00
Exchange rate	:36:1,100
Ordering customer	:50K: HG AUTO
Beneficiary customer	:59:/5678910 Smart Car Dealer
Details of charge	:71A: SHA

5.2.2. Phương pháp gián tiếp: 

Nếu ngân hàng gửi điện và ngân hàng nhận điện MT103 không có quan hệ tài khoản trực tiếp đối với loại tiền tệ được giao dịch, hoặc họ có quan hệ tài khoản nhưng không muốn sử dụng quan hệ tài khoản này thì sẽ có một ngân hàng thứ ba sẽ xuất hiện trong giao dịch.

Trong trường hợp này, ngoài điện MT103 chỉ chứa đựng nội dung thanh toán – đóng vai trò là điện thông báo chuyển tiền đến ngân hàng phục vụ người thụ hưởng, đồng thời ngân hàng gửi điện phải thực hiện một lệnh thanh toán chuyển tiền khác thông qua việc lập một điện thanh toán SWIFT giữa các ngân hàng – MT202 (General Financial Institution Transfer) |đến một ngân hàng thứ 3 (ngân hàng giữ tài khoản Nostro) yêu cầu trích tài khoản của mình thanh toán cho ngân hàng nhận điện MT103.

5.2.3. Phương pháp chuỗi:

Sử dụng khi có nhiều hơn 2 ngân hàng liên quan đến dây chuyền thanh toán so với phương pháp gián tiếp. Thông thường phương pháp này áp dụng khi việc thanh toán được thực hiện qua các ngân hàng trung gian giữ tài khoản của của ngân hàng gửi điện và ngân hàng trung gian của ngân hàng giữ tài khoản của người thụ hưởng

video liên quan:

 

Tài liệu tham khảo và dẫn chiếu trong bài viết:

• Giáo trình Quản trị tác nghiệp thương mại quốc tế + Giáo trình quản trị thanh toán quốc tế – Học viện Tài chính
• Giáo trình nghiệp vụ ngoại thương – Đại học Kinh tế Quốc dân
• Giáo trình thanh toán quốc tế – Đại học Ngoại thương
• Các văn bản pháp quy về thủ tục hải quan hiện hành

Hãy liên lạc ngay với chúng tôi nếu bạn muốn được tư vấn về thuế xuất nhập khẩu hoặc thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa hay để nhận báo giá, dự toán thời gian vận chuyển

Công ty TNHH HP Toàn Cầu

Nhà cung cấp Dịch vụ Vận chuyển quốc tế và thủ tục hải quan

Địa chỉ: Số 13, LK3 – NO03 – Khu đô thị Văn Khê – Phường Hà Đông – Hà Nội

Website : hptoancau.com

Email: info@hptoancau.com

Điện thoại: 024 3 73008608/ Hotline:0886115726 – 0984870199

hoặc yêu cầu báo giá theo link

Lưu ý:

– Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo, trước khi sử dụng, bạn nên liên lạc HP Toàn Cầu để update nội dung cập nhật nhất (nếu có)

– HP Toàn Cầu giữ bản quyền với bài viết và không đồng ý đơn vị khác sao chép, sử dụng bài viết của HP Toàn Cầu vì mục đích thương mại

– Mọi sự sao chép không có thỏa thuận với HP Toàn Cầu (kể cả có ghi dẫn chiếu website hptoancau.com) có thể dẫn đến việc chúng tôi claim với google và các bên liên quan.