Tranh chấp về cấp chứng thư giám định tại cảng bốc theo hợp đồng FOB

Tranh chấp về cấp chứng thư giám định tại cảng bốc theo hợp đông FOB

Tóm tắt

Năm 1994, Công ty LT ở Thành phố HCM ký hợp đồng bản cho Công ty CSDC ở Iran 30.000 tấn gạo 5% tấm, giá 235 USD/ tấn FOB cảng Thành phố Hồ Chí Minh, thanh toán bằng LC không huỷ ngang trả tiền ngay, ký quỹ 5% trị giá hợp đồng và giao hàng làm 2 chuyến. Việc giám định chất lượng và số lượng tại cảng bốc do Supervise Vietnam (Công ty liên doanh giữa SGS và Vinacontrol) cùng đại diện của Người mua thực hiện.

Ngày 26/ 6, Người bán tiến hành giao chuyến đầu tiên lên tàu Iran Sab. Supervise Vietnam cử giám định viên cùng 2 đại diện của Người mua giám sát chất lượng và số lượng từ quá trình chuẩn bị gạo ở kho, nhà máy xay xát cho đến khi hàng lên tàu.

Ngày 01/7, do trời mưa và tàu đóng nắp hầm hàng không kín nên bị nước mưa rò rỉ làm ướt gạo xếp trong hầm số 2 và số 4.

Tàu phải chịu trách nhiệm và phối hợp cùng với người bảo hiểm của họ (P&I Club) mà đại diện là Bảo Việt Thành phố Hồ Chí Minh bốc hàng ướt ra khỏi tàu với số lượng là 169 tấn tịnh.

Từ 5/ 7 đến 19/ 7, thuyền trưởng tàu đã yêu cầu Bảo Việt thuê công nhân bốc 4.351 bao (218,2 tấn) lên bờ, sau đó phân loại và cho bốc trở lại tàu 980 bao (49,15 tấn).

Sau khi bốc hàng lên tàu là 15.187 tấn tịnh, 15.232,5 tấn cả bì, ngày 01/ 8, tàu đã ký Biên lai thuyền phó (M/R) xác nhận số gạo đã nhận là 15.187 tấn và thuyền trưởng tàu Iran Sab uỷ quyền cho đại lý tàu VOSA ký B/L số 1 ngày 01/ 8 xác nhận số lượng hàng bốc lên tàu là 15.187 tấn tịnh phù hợp với M/R.

Ngày 03/ 8, Supervise Vietnam làm bản dự thảo chứng thư giám định và phát hành hoá đơn tính phí giám định yêu cầu Người bán thanh toán phí giám định cho 15.232,5 tấn cả bì là 10.510,47 USD. Người bán đã thanh toán đủ 10.547,47 USD phí giám định cho Supervise Vietnam và Supervise Vietnam cấp bản dự thảo biên bản giám định về số lượng, chất lượng lô hàng để công ty xuất trình cho Vietcombank HCMC kiểm tra, nếu đạt yêu cầu, không có sai sót thì Supervise Vietnam sẽ cấp chính thức.

Nhưng khi Người bán yêu cầu cấp chứng thư giám định chính thức, Supervise Vietnam chỉ đồng ý cấp chứng thư cho 15.018,45 tấn, thiếu 168,55 tấn so với B/L. Người bán không chấp nhận chứng thư này vì sẽ bị ngân hàng từ chối thanh toán do bất hợp lệ.

Người bán khiếu nại nhưng Supervise Vietnam vẫn không cấp lại chứng thư và trả lại phí giám định của 168,55 tấn hàng. Supervise Vietnam yêu câu Người bán phải thương lượng với Người mua, đề nghị họ có văn bản chính thức cho SGS Iran và SGS có văn bản yêu cầu Supervise Vietnam cấp chứng thư phù hợp.

Người bán đã làm việc nhiều lần với giám đốc Supervise Vietnam tại Thành phố Hồ Chí Minh nhưng Supervise Vietnam vẫn cố tình cấp chứng thư thiếu 169 tấn so với B/L.

Đến tháng 9/1994, Người mua qua Việt Nam, lúc này Supervise Vietnam mới nhận lỗi và hứa sẽ cấp ngay chứng thư đúng số lượng với B/L là 15.187 tấn tịnh và đã cấp trễ 40 ngày sau ngày ký B/L.

Đến ngày 07/11, Người bán mới nhận được tiền bán hàng, chậm 89 ngày so với thông thường. Người bán bị thiệt hại do trả lãi vay ngân hàng là 2.356.268.872 VND và các thiệt hại khác do không giao chuyến tiếp theo, đọng vốn do ký quỹ, phí tu chỉnh L/C,… là 235.980,11 USD. Người bán yêu cầu Supervise Vietnam bồi thường nhưng không được chấp nhận.

Người bán kiện Supervise Vietnam ra Toà án Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Xét xử

Supervise Vietnam cho rằng việc cấp chứng thư cho 15.018,45 tấn là đúng vì đó mới thực sự là số gạo được vận chuyển đi. Số gạo ướt bốc lên bờ, Bảo Việt đã thanh toán tiền bảo hiểm cho chủ hàng.

Người bán đặt câu hỏi: “Khi hàng đã đưa lên tàu, nếu tàu bị cháy hoặc chìm thì Supervise Vietnam chứng thực ra sao?”. Supervise Vietnam trả lời: “Họ không có trách nhiệm chứng thực cho số hàng đó.”

Tòa phán quyết rằng, Người bán đã hoàn thành nghĩa vụ theo điều kiện FOB. Rủi ro xảy ra chủ tàu phải gánh chịu. Supervise Vietnam không cấp chứng thư phù hợp với thực tế là sai và phải bồi thường cho Người bán. Căn cứ vào Điều 10 của “Những tiêu chuẩn chung do Hiệp hội các hãng giám định quốc tế họp tại London 10/1988” toà quyết định Supervise Vietnam phải bồi thường 10 lần phí giám định là 103.938,10 USD.

Bình luận

Rủi ro đối với hàng hóa sau khi giao hàng lên trên tàu theo điều kiện FOB người mua phải chịu. Trong điều kiện FOB, người chuyên chở sẽ đại diện cho người mua chịu những rủi ro này. Mặc dù người bán đã được bảo hiểm của người chuyên chở bồi thường, người bán vẫn được coi là hoàn thành nghĩa vụ giao hàng lên trên tàu theo điều kiện FOB. Do đó, người bán có quyền đòi hỏi người giám định cấp chứng thư giám định theo số lượng hàng đã được giám định thực tế trước khi giao lên trên tàu.